Contents
ภาษี คือ อะไร?
ภาษี คือ ภาระที่ประชาชนมีหน้าที่ต้องนำส่งให้ภาครัฐตามที่กฎหมายกำหนดเพื่อสนับสนุนรัฐและกิจการของรัฐ โดยอาจจะอยู่ในรูปของเงินหรือไม่ก็ได้1 ซึ่งตัวภาษีนั้นอาจจะใช้ชื่อเรียกว่า ภาษี หรือชื่ออย่างอื่นก็ได้แต่ต้องไม่ใช่การบริจาคหรือการจ่ายตามอัธยาศัย2
เมื่อจ่ายภาษีไปแล้ว ผู้เสียภาษี อาจจะไม่ได้รับผลประโยชน์ตอบแทนกลับมาโดยตรงจากภาษีที่จ่ายไป เพราะถ้าผู้เสียภาษี ได้รับประโยชน์โดยตรงแล้วคงไม่เรียกว่าเงินภาษี แต่น่าจะเรียกว่าค่าธรรมเนียมมากกว่า3
ที่มาของคำว่า “ภาษี”
คำว่า “ภาษี” คาดว่าเกิดขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 34 โดยคาดคะเนกันว่า น่าจะมาจาก คำในภาษาแต้จิ๋วว่า “บู้ซี” อันหมายถึง สำนักเจ้าพนักงาน ทำการเก็บผลประโยชน์แผ่นดินซึ่งตั้งขึ้นจากระบบเจ้าภาษีนายอากรนี่เอง คำว่าภาษีนี้ จะใช้กับอากรที่เกิดขึ้นใหม่ในสมัยรัชกาลที่ 3 เพื่อให้ฟังดูแตกต่างจากอากรเก่าที่เคยจัดเก็บมาแต่โบราณ ดังที่ปรากฎในหนังสือพระราชดำรัสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงอธิบายว่า
“…เกิดอากร อาคาร ขึ้นใหม่ๆ ได้เงินใช้ในราชการแผ่นดิน ดีกว่ากำไรค้าสำเภา อากรเหล่านั้นให้เรียกว่า ภาษี เพราะเป็นของที่เกิดขึ้นใหม่เหมือนหนึ่งเป็นกำไร ซึ่งพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว มีพระราชประสงค์จะให้เห็นว่าเงินเก่าเท่าใด เกิดขึ้นในรัชกาลของท่านเท่าใด… การบังคับบัญชาอากรเก่าใหม่เหล่านี้ จึงได้แยกออกเป็นสองแผนก อากรเก่าอยู่ในพระคลังมหาสมบัติ อากรใหม่ซึ่งเรียกว่า ภาษี อยู่ในกรมพระคลังสินค้า คงเรียกชื่อว่าอากรอยู่ แต่หวยจีน ก.ข. ซึ่งเป็นของเกิดใหม่แต่คล้ายกับอากรบ่อนเบี้ยของเดิม จึงคงเรียกว่าอากร แต่ก็คงยกมาไว้ในพวกภาษีเหมือนกัน”
เรื่องที่เกี่ยวข้อง
- ภาษีเกิดขึ้นตั้งแต่เมื่อไหร่?
- ทำไมต้องเก็บภาษี?
- ประเทศไทยมีภาษีอะไรบ้าง?
- ภาษีมีโครงสร้างยังไง?
- หน่วยงานรัฐที่เกี่ยวกับภาษี
- รัฐเอาอำนาจจากไหนมาเก็บภาษีพวกเรา?
- คำศัพท์ภาษีภาษาอังกฤษ
- ความสำคัญของภาษีกับศาสตร์อื่นๆ
