รวมคำพิพากษาศาลฎีกาเกี่ยวกับคดีภาษีอากร (ฎีกาย่อ)

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 8671/2560

การที่โจทก์ไม่ได้ยื่นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาเกิดจากความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ไม่มีเจตนาที่จะหลีกเลี่ยงภาษี ทั้งโจทก์ให้ความร่วมมือกับพนักงานเจ้าหน้าที่ของจำเลยด้วยดี เห็นสมควรงดเบี้ยปรับให้โจทก์ทั้งหมด

ที่ศาลภาษีอากรกลางลดเบี้ยปรับให้แก่โจทก์คงเหลือร้อยละ 30 ของเบี้ยปรับตามกฎหมายนั้น ศาลฎีกาแผนกคดีภาษีอากรไม่เห็นพ้องด้วย

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1762-1763/2559

บริษัทย่อมมีวัตถุประสงค์ในทางหากำไรมาแบ่งปันกันในระหว่างผู้ถือหุ้น ผู้ถือหุ้นของบริษัทย่อมหวังที่จะได้รับประโยชน์จากเงินปันผลหรือได้รับกำไรเมื่อโอนขายหุ้นหรือหวังจะได้ใช้สิทธิจากการถือหุ้นในการควบคุมกิจการงานของบริษัทซึ่งโดยปกติก็เป็นเรื่องของการค้าหากำไร เพราะหุ้นของบริษัทไม่ใช่ทรัพย์สินที่อาจจะได้ประโยชน์ในทางด้านใช้สอย หรือมีคุณค่าทางด้านศิลปะ หรือมีประโยชน์ในด้านอื่นอย่างทรัพย์สินทั่วๆไป การได้หุ้นมาจึงย่อมถือว่าเป็นการได้มาโดยมุ่งในทางการค้าหรือหากำไร รายได้จากการขายหุ้นจึงเป็นเงินได้พึงประเมินในการเสียภาษีเงินได้ เว้นแต่จะมีการพิสูจน์ให้เห็นว่าหุ้นนั้นได้มาโดยมิได้มุ่งในทางการค้าหรือหากำไรโดยแท้จริง การที่ผู้จัดการมรดกและทายาทจัดตั้งบริษัทสุวพีร์ธรรมวัฒนะ จำกัด และบริษัทสุวพีร์ธรรมวัฒนะ (1990) จำกัด แล้วแบ่งหุ้นในบริษัททั้งสองดังกล่าวให้แก่โจทก์ทั้งสองและทายาทอื่น เป็นการสงวนผลประโยชน์รายได้ที่เกิดจากกิจการตลาดยิ่งเจริญให้ตกอยู่แก่ทายาทนางสุวพีร์ที่ถือหุ้นบริษัททั้งสองไว้ต่อไป และการถือหุ้นของโจทก์ทั้งสองกับทายาทดังกล่าว ยังทำให้ได้บริหารกิจการตลาดยิ่งเจริญซึ่งน่าจะคาดหมายได้ว่ามูลค่าทรัพย์สินนี้จะมีเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ จึงถือได้ว่าการได้รับหุ้นบริษัททั้งสองเป็นเรื่องของการค้าหากำไร

เมื่อเงินที่โจทก์ทั้งสองได้รับจากการขายหุ้นตามสัญญาประนีประนอมยอมความเป็นเงินได้พึงประเมินและมีการหักภาษี ณ ที่จ่ายไว้ โจทก์ทั้งสองต้องยื่นแบบแสดงรายการเกี่ยวกับเงินภาษีอากรที่ถูกหักไว้ ณ ที่จ่าย วันที่ 31 มีนาคมของปีภาษีถัดจากปีที่ได้รับเงินได้พึงประเมิน การที่จำเลยคำนวณดอกเบี้ยให้แก่โจทก์ทั้งสองในอัตราร้อยละ 1 ต่อเดือน ตั้งแต่วันถัดจากวันครบระยะเวลาสามเดือนนับแต่วันสิ้นกำหนดระยะเวลายื่นแบบแสดงรายการตามที่กฎหมายกำหนดจึงชอบด้วยบทบัญญัติดังกล่าวแล้ว

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 1485/2559

การที่โจทก์นำที่ดินที่แบ่งแยกโดยได้จัดทำถนนและสิ่งสาธารณูปโภคไว้ไปจดทะเบียนโอนขายให้แก่บุคคลธรรมดาในปี 2538 ปี 2539 ปี 2541 และปี 2545 รวม 17 แปลง จดทะเบียนโอนขายให้แก่ เทศบาลตำบลสว่างแดนดินในปี 2545 และ ปี 2546 รวม 20 แปลง และทำสัญญาให้ที่ดินแก่บุตรชอบด้วยกฎหมายถือกรรมสิทธิ์รวมกัน 49 แปลง หลังจากที่โจทก์ได้แบ่งขายหรือมีการแบ่งแยกไว้เพื่อขายโดยได้จัดทำถนนหรือสิ่งสาธารณูปโภคอื่น จึงเป็นการขายอสังหาริมทรัพย์เป็นทางค้าหรือหากำไรที่ต้องเสียภาษีธุรกิจเฉพาะตาม มาตรา 91/2 (6) ประกอบมาตรา 3 (4) แห่งพระราชกฤษฎีกาออกตามความในประมวลรัษฎากรว่าด้วยการขาย อสังหาริมทรัพย์ที่เป็นทางการค้าหรือหากำไร (ฉบับที่ 244) พ.ศ.2534 และมาตรา 4 (4) แห่งพระราชกฤษฎีกา ออกตามความในประมวลรัษฎากรว่าด้วยการขายอสังหาริมทรัพย์เป็นทางการค้าหรือหากำไร (ฉบับที่ 342) พ.ศ.2541

การที่โจทก์ซื้อที่ดินทั้งสองแปลงมาแบ่งแยกโดยมีเจตนามุ่งในการค้าหรือหากำไร เงินได้ที่โจทก์ได้มาจากการขายที่ดินดังกล่าว จึงไม่เข้าลักษณะเป็นเงินได้จากการขายอสังหาริมทรัพย์ที่ได้มาโดยมิได้มุ่งในทางการค้าหรือหากำไรตามมาตรา 48 (4) (ข) แห่งประมวลรัษฎากร โจทก์จึงไม่มีสิทธิเลือกเสียภาษีโดยไม่ต้องนำเงินได้จากการขายที่ดินกรณีดังกล่าวไปรวมคำนวณภาษีตามมาตรา 48 (1) (2) แห่งประมวลรัษฎากร

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 12753/2558

โจทก์ได้รับเงินได้พึงประเมินเพราะเหตุออกจากงาน 2 ประเภท ประเภทที่ 1 เป็นเงินชดเชยการเลิกจ้างซึ่งเป็นเงินชดเชยตามกฎหมายแรงงาน โดยนายจ้างจ่ายให้โจทก์ในปีภาษี 2552 ประเภทที่ 2 เป็นเงินที่จ่ายจากกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ โดยจ่ายในปีภาษี 2553 ซึ่งเป็นเงินที่จ่ายจากกองทุนตามกฎหมายว่าด้วยกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ เมื่อผู้จ่ายเงินได้ประเภทที่ 1 คือนายจ้างของโจทก์ ส่วนผู้ที่จ่ายเงินได้ประเภทที่ 2 คือกองทุนสำรองเลี้ยงชีพพนักงานธนาคารสแตนดาร์ดชาร์ดเตอร์ด ซึ่งเป็นนิติบุคคลต่างหากจากนายจ้างของโจทก์ กรณีจึงเห็นได้ชัดว่าเงินชดเชยการเลิกจ้างกับเงินที่จ่ายจากกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ ผู้ที่จ่ายเงินให้แก่โจทก์ไม่ใช่ผู้จ่ายเงินได้พึงประเมินรายเดียวกัน ไม่เข้าเงื่อนไขที่ผู้มีเงินได้จะเลือกเสียภาษีตามมาตรา 48(5) แห่งประมวลรัษฎากรได้เฉพาะเงินได้ที่จ่ายในปีภาษีแรกที่มีการจ่ายเงินได้ เมื่อโจทก์ได้รับเงินที่จ่ายจากกองทุนสำรองเลี้ยงชีพในปีภาษี 2553 ซึ่งเป็นคนละปีภาษีกับที่โจทก์ได้รับเงินชดเชยการเลิกจ้าง โจทก์จึงชอบที่จะนำเงินได้ที่จ่ายจากกองทุนสำรองเลี้ยงชีพที่ได้รับในปีภาษี 2553 มาเลือกเสียภาษีแยกต่างหากจากเงินอื่นได้ตาม มาตรา 48(5)

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 8683/2558

ประกาศเรื่อง โครงการเกษียณอายุก่อนกำหนดประจำปี 2550 ที่กำหนดหลักเกณฑ์และเงื่อนไขให้พนักงานของธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตรเกษียณอายุออกจากงานก่อนอายุครบ 60 ปีบริบูรณ์ได้ โดยยังคงให้พนักงานคนอื่นทำงานได้จนถึงอายุครบ 60 ปีบริบูรณ์ตามข้อบังคับเดิมด้วยหลักเกณฑ์และเงื่อนไขตามประกาศดังกล่าว จึงเป็นข้อกำหนดส่วนหนึ่งในหลักเกณฑ์การเกษียณอายุงานโดยเพิ่มเติมเป็นให้เกษียณอายุเมื่อครบ 60 ปีบริบูรณ์หรือเกษียณอายุงานก่อนอายุครบ 60 ปีบริบูรณ์ได้ การที่ โจทก์ใช้สิทธิตามระเบียบนี้ในการออกจากงานย่อมถือได้ว่าเป็นการเกษียณอายุโดยการออกจากงานเมื่อสิ้นกำหนดเวลาการทำงานตามสัญญาจ้างแรงงานที่ได้กำหนดไว้ภายใต้หลักเกณฑ์และเงื่อนไขแห่งประกาศดังกล่าวที่เป็นลายลักษณ์อักษร แม้จะยังไม่มีการแก้ไขเพิ่มเติมข้อบังคับเดิมก่อนที่โจทก์จะยื่นขอเกษียณอายุก็ตาม เมื่อขณะออกจากงานโจทก์มีอายุ 57 ปีเศษ อันเป็นกรณีมีอายุไม่ตำ่กว่า 55 ปีบริบูรณ์ ทั้งโจทก์เข้าเป็นสมาชิกกองทุนสำรองเลี้ยงชีพพนักงานธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตรมาแล้วไม่น้อยกว่า 5 ปี เงินได้ที่โจทก์ได้รับจากกองทุนสำรองเลี้ยงชีพย่อมได้รับยกเว้นไม่ต้องรวมคำนวณเพื่อเสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาตามประมวลรัษฎากร มาตรา 42(17) ประกอบด้วยกฎกระทรวง ฉบับที่ 126 (พ.ศ.2509) ออก ตามความในประมวลรัษฎากรว่าด้วยการยกเว้นรัษฎากร และประกาศอธิบดีกรมสรรพากรเกี่ยวกับภาษีเงินได้ (ฉบับที่ 52)

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 6476/2558

กรณีที่มีการแสดงรายการตามแบบที่ยื่นไม่ถูกต้องตามความจริงหรือไม่บริบูรณ์และกรณีที่ไม่ยื่นรายการ กฎหมายให้อำนาจเจ้าพนักงานประเมินในการออกหมายเรียกเพื่อตรวจสอบภาษีได้ทั้งสิ้น โดยมิได้มีข้อจำกัดว่าจะนำเอาเอกสารที่ได้จากเจ้าพนักงานตำรวจมาเป็นเหตุในการออกหมายเรียกไม่ได้ 

การที่ภริยาโจทก์ได้ยื่นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาสำหรับปีภาษี 2544 และแสดงรายการไว้ว่าโจทก์ไม่มีรายได้ที่จะต้องเสียภาษี จะถือว่าแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา สำหรับปีภาษี 2544 ดังกล่าวเป็นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาของโจทก์ผู้เป็นสามีหาได้ไม่ เมื่อโจทก์ไม่ได้ยื่นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา สำหรับปีภาษี 2544 การที่เจ้าพนักงานประเมินออกหมายเรียกโดยอาศัยอำนาจตามประมวลรัษฎากร มาตรา 23 จึงชอบแล้ว

พระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 มาตรา 13 บัญญัติว่า “เจ้าหน้าที่ดังต่อไปนี้จะทำการพิจารณาทางปกครองไม่ได้ (1) เป็นคู่กรณีเอง (4) เป็นหรือเคยเป็นผู้แทนโดยชอบธรรมหรือผู้พิทักษ์หรือผู้แทนหรือตัวแทนของคู่กรณี..”และมาตรา 5 บัญญัติคำว่า “คู่กรณี หมายความว่า ผู้ยื่นคำขอหรือผู้คัดค้านคำขอ ผู้อยู่ในบังคับหรือจะอยู่ในบังคับของคำสั่งทางปกครอง และผู้ซึ่งได้เข้ามาในกระบวนการพิจารณาทางปกครองเนื่องจากสิทธิของผู้นั้นจะถูกกระทบกระเทือนจากผลของคำสั่งทาง ปกครอง” นางวณีฯ เป็นเพียงผู้อนุมัติขั้นตอนการออกหมายเรียก มิได้เป็นคู่กรณีเองหรือเป็นผู้แทนโดยชอบธรรมหรือผู้พิทักษ์หรือผู้แทนของคู่กรณี และไม่ปรากฏว่านางวณีฯ ปฏิบัติหน้าที่หรือกระทำการอย่างหนึ่งอย่างใดโดยมิชอบกลั่นแกล้งให้โจทก์เสียหาย ส่วนโจทก์จะต้องมีหน้าที่รับผิดเสียภาษีอากรเพิ่มขึ้นอย่างไรย่อมต้องเป็นไปตามความเห็นของเจ้าพนักงานประเมินตามพยานหลักฐานที่รวบรวมได้ เพียงแค่นางวณีฯ เป็นคณะทำงานและผู้ช่วยเลขานุการของคณะทำงานติดตามตรวจสอบเพื่อเร่งรัดดำเนินการใช้มาตรการทางภาษีกับผู้กระทำความผิดและผู้มีพฤติการณ์เกี่ยวกับยาเสพติดหรือผู้มีอิทธิพลและเป็นผู้ประชุมลงมติว่าโจทก์เป็นผู้มีอิทธิพล ยังไม่พอให้รับฟังได้ว่า กรณีมีสภาพร้ายแรงอันอาจทำให้การพิจารณาทางปกครองไม่เป็นกลางตาม พระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ. 2539 มาตรา 16 

คำฟ้องของโจทก์มิได้ขอให้งดหรือลดเบี้ยปรับ ประเด็นปัญหาว่ากรณีมีเหตุสมควรงดหรือลดเบี้ยปรับหรือไม่จึงเป็นข้อที่มิได้ยกขึ้นว่ากันมาแล้วโดยชอบในศาลภาษีอากรกลาง จึงต้องห้ามมิให้อุทธรณ์ ส่วนที่โจทก์อุทธรณ์ว่า จำเลยออกหมายเรียกไปยังสถาบันการเงินต่างๆ เพื่อให้ส่งรายงานทางบัญชีเงินฝากของโจทก์มายังจำเลยเป็นการออกหมายย้อนหลังเกิน 3 ปี ไม่ชอบด้วยประมวลรัษฎากร มาตรา 12 ตรี และมาตรา 19 และฝ่าฝืนระเบียบของจำเลยว่าด้วยการตรวจสอบภาษีอากรตามประมวลรัษฎากร พ.ศ. 2540 ก็ดี คณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์ใช้เวลาในการพิจารณาและแจ้งคำวินิจฉัยอุทธรณ์ให้โจทก์ทราบล่าช้าไม่ชอบด้วยพระราชบัญญัติวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง พ.ศ.2539 มาตรา 45 และมาตรา 66 ก็ดี ต่างเป็นการอุทธรณ์ในปัญหาข้อเท็จจริงที่นำไปสู่ปัญหาข้อกฎหมาย แต่โจทก์มิได้กล่าวมาในฟ้องจึงไม่ใช่ข้อที่ได้ยกขึ้นว่ากันมาแล้วโดยชอบในศาลภาษีอากรกลาง ทั้งมิใช่ปัญหาเกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อยของประชาชนหรือโจทก์ไม่สามารถยกขึ้นกล่าวในศาลภาษีอากรกลางได้ จึงต้องห้ามมิให้อุทธรณ์เช่นเดียวกัน

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 19206/2556

การออกจากงานของโจทก์เป็นไปตามประกาศการประปาส่วนภูมิภาค เรื่อง โครงการ เกษียณอายุก่อนกำหนดประจำปี 2548 ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อให้พนักงานการประปาส่วนภูมิภาคที่ได้ปฏิบัติงานมาเป็นระยะเวลานานและมีความประสงค์จะขอลาออกจากงานก่อนเกษียณอายุได้รับผลประโยชน์ ตอบแทนพิเศษ โดยพนักงานต้องมีคุณสมบัติตามที่กำหนดไว้ แม้ประกาศการประปาส่วนภูมิภาคดังกล่าวจะทำขึ้นภายหลังข้อบังคับการประปาส่วนภูมิภาค แต่ประกาศการประปาส่วนภูมิภาคมีลักษณะเป็นการแก้ไขข้อบังคับการประปาส่วนภูมิภาคฯ ข้อ 16(3) ในส่วนที่เกี่ยวกับพนักงานพ้นจากตำแหน่งเมื่ออายุ 60 ปีบริบูรณ์ ประกาศการประปาส่วนภูมิภาคจึงเป็นข้อบังคับสภาพการจ้างเกี่ยวกับการเกษียณอายุของพนักงาน กรณีดังกล่าวถือได้ว่าโจทก์ออกจากงานเพราะครบกำหนดหรือสิ้นกำหนดเวลาทำงานตามสัญญาจ้างแรงงานที่เป็นลายลักษณ์อักษรตามประกาศอธิบดีกรมสรรพากรเกี่ยวกับภาษีเงินได้ (ฉบับที่ 151) กรณีของโจทก์มิใช่ออกจากงานเพราะได้รับอนุญาตให้ลาออกตามข้อบังคับการประปาส่วนภูมิภาค ข้อ 16(2) เมื่อโจทก์มีอายุไม่ต่ำกว่า 55 ปีบริบูรณ์ และเข้าเป็นสมาชิกกองทุนสำรองเลี้ยงชีพตามกฎหมายว่าด้วยกองทุนสำรองเลี้ยงชีพมาแล้วไม่น้อยกว่า 5 ปี เงินหรือผลประโยชน์ใดๆ ที่โจทก์ได้รับจากกองทุนสำรองเลี้ยงชีพตามกฎหมายว่าด้วยกองทุนสำรองเลี้ยงชีพเพราะเกษียณอายุจึงได้รับยกเว้นไม่ต้องรวมคำนวณหรือเสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 7536/2554

ตามประมวลรัษฎากร มาตรา 39บัญญัติว่า“เงินได้พึงประเมิน”หมายความว่า “เงินได้อันเข้าลักษณะพึงเสียภาษีในหมวดนี้ เงินได้ที่กล่าวนี้ให้หมายความรวมตลอดถึงทรัพย์สินหรือประโยชน์อย่างอื่นที่ได้รับ ซึ่งอาจคิดคำนวณได้เป็นเงิน เงินค่าภาษีอากรที่ผู้จ่ายเงินหรือผู้อื่นออกแทนให้สำหรับเงินได้ประเภทต่างๆ ตามมาตรา 40 และเครดิตภาษีตามมาตรา 47 ทวิ ด้วย” นอกจากนี้ตามมาตรา 40 แห่งประมวลรัษฎากร บัญญัติถึงประเภทเงินได้พึงประเมินไว้ว่ารวมถึง (1) เงินได้เนื่องจากการจ้างแรงงาน ไม่ว่าจะเป็นเงินเดือน ค่าจ้าง เบี้ยเลี้ยง โบนัส เบี้ยหวัด บำเหน็จ บำนาญ เงินค่าเช่าบ้าน เงินที่คำนวณได้จากมูลค่าของการได้อยู่บ้านที่นายจ้างให้อยู่โดยไม่เสียค่าเช่า เงินที่นายจ้างจ่ายชำระหนี้ใดๆ ซึ่งลูกจ้างมีหน้าที่ต้องชำระ และเงิน ทรัพย์สิน หรือประโยชน์ใดๆ บรรดาที่ได้เนื่องจากการจ้างแรงงาน
เมื่อโจทก์ได้รับค่าพาหนะเหมาจ่ายแทนการจัดหารถประจำตำแหน่งเป็นรายเดือนเท่ากันทุกเดือน ถือได้ว่าค่าตอบแทนเหมาจ่ายแทนการจัดหารถประจำตำแหน่งนั้น เป็นเงินที่โจทก์ได้รับเป็นประโยชน์เพิ่มขึ้นจากการทำงานนอกเหนือไปจากเงินเดือนและเงินประจำตำแหน่งซึ่งคิดคำนวณได้เป็นเงิน จึงเป็นเงินได้พึงประเมินตามมาตรา 39 แห่งประมวลรัษฎากร ซึ่งเงินได้พึงประเมินนี้ไม่ได้รับยกเว้นไม่ต้องรวมคำนวณเพื่อเสียภาษีเงินได้ตามมาตรา 42 แห่งประมวลรัษฎากร และกฎกระทรวงฉบับที่ 126 (พ.ศ.2509) ออกตามความในประมวลรัษฎากร ว่าด้วยการยกเว้นรัษฎากร ลงวันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2509 แต่อย่างใด แม้เงินค่าตอบแทนเหมาจ่ายแทนการจัดหารถประจำตำแหน่งที่โจทก์ได้รับนั้นจะเป็นการจ่ายแทนการจัดหารถประจำตำแหน่งให้แก่โจทก์ซึ่งเป็นกรณีที่โจทก์จะไม่ต้องเสียภาษีเงินได้สำหรับประโยชน์ที่ได้จากการใช้รถประจำตำแหน่งก็ตาม แต่เงินค่าตอบแทนเหมาจ่ายที่โจทก์ได้รับมาแล้วย่อมตกเป็นของโจทก์โดยไม่มีข้อบังคับหรือข้อจำกัดการใช้จ่ายเงินนี้ โจทก์ใช้จ่ายได้อย่างอิสระ อาจนำไปซื้อหรือเช่าซื้อรถยนต์ประเภทใด ราคาเท่าใด และอาจเหลือเงินเป็นประโยชน์แก่โจทก์เองก็ได้ เมื่อพ้นจากตำแหน่งก็ยังมีกรรมสิทธิ์ในรถยนต์นั้นต่อไป จึงเป็นเงินได้ทำนองเดียวกับเงินเดือนของโจทก์ กรณีจึงแตกต่างไปจากรถประจำตำแหน่ง ซึ่งเป็นการอำนวยความสะดวกให้เฉพาะข้าราชการระดับสูงระดับรองอธิบดี อธิบดีหรือปลัดกระทรวงและตามข้อ 13 ของระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยรถราชการ พ.ศ.2523 ที่แก้ไขเพิ่มเติมโดยระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยรถราชการ (ฉบับที่ 3) พ.ศ.2535 ข้อ 8 กำหนดว่า รถประจำตำแหน่งให้ใช้ในการปฏิบัติราชการในตำแหน่งหน้าที่ หรือที่ได้รับมอบหมายโดยชอบ หรืองานที่เกี่ยวเนื่องโดยตรงกับงานในตำแหน่งหน้าที่หรือฐานะที่ดำรงตำแหน่งนั้น รวมตลอดถึงการใช้เพื่อเดินทางไปกลับระหว่างที่พักและสำนักงาน และเพื่อการอื่นที่จำเป็นและเหมาะสมแก่การดำรงตำแหน่งหน้าที่ในหมู่ราชการและสังคม ดังนั้น รถประจำตำแหน่งจึงต้องใช้เพื่อประโยชน์ในการปฏิบัติหน้าที่ราชการเป็นสำคัญ เปรียบได้กับ กรณีที่ข้าราชการใช้เครื่องใช้สำนักงาน เครื่องปรับอากาศของทางราชการในการปฏิบัติหน้าที่ให้ได้ผลงานตามวัตถุประสงค์ของทางราชการและเมื่อพ้นจากตำแหน่งก็ไม่มีสิทธิในรถประจำตำแหน่งอีกเลย การได้รับรถประจำตำแหน่งจึงมิได้เป็นประโยชน์ที่ได้รับส่วนตัวอันจะถือเป็นเงินได้พึงประเมิน เมื่อสิทธิได้รับเงินค่าตอบแทนเหมาจ่ายแทนการจัดหารถประจำตำแหน่งกับสิทธิได้รับรถประจำตำแหน่งมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญอันเป็นเหตุให้เกิดผลทางกฎหมายในอันที่จะถือเป็นเงินได้พึงประเมินหรือไม่แตกต่างกันแม้เงินค่าตอบแทนเหมาจ่ายแทนการจัดหารถประจำตำแหน่งจะมีที่มาจากรถประจำตำแหน่งดังที่โจทก์อ้างก็มิใช่เป็นเหตุผลโดยกฎหมายอันจะทำให้เงินค่าตอบแทนเหมาจ่ายแทนการจัดหารถประจำตำแหน่งไม่เป็นเงินได้พึงประเมิน

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 8214/2549

ประมวลรัษฎากร มาตรา 40(2) บัญญัติว่า “เงินได้เนื่องจากหน้าที่หรือตำแหน่งงานที่ทำหรือจากการรับทำงานให้” มาตรา 40(6) บัญญัติว่า “เงินได้จากวิชาชีพอิสระ คือวิชากฎหมาย….” ตามบทกฎหมาย ดังกล่าวจะเห็นได้ว่า ประมวลรัษฎากร บัญญัติให้เงินได้จากวิชากฎหมายเป็นเงินได้จากวิชาชีพอิสระและเป็นเงินได้ ประเภทหนึ่งต่างหากจากเงินได้ประเภทอื่น โจทก์ทั้งสองสำเร็จการศึกษาวิชากฎหมาย เงินได้รายพิพาทเป็นเงินได้ที่โจทก์ ทั้งสองได้รับมาจากการเป็นที่ปรึกษากฎหมาย จึงเป็นเงินได้ตามมาตรา 40(6) หามีบทบัญญัติว่าการประกอบวิชาชีพกฎหมายจะต้องว่าความหรือฟ้องร้องคดีด้วยไม่ ทั้งไม่มีบทกฎหมายบัญญัติห้ามผู้ประกอบวิชาชีพกฎหมายรวมกันเป็นคณะบุคคลประกอบวิชาชีพกฎหมาย อุทธรณ์ของจำเลยทั้งสี่หามีบทกฎหมายหรือเหตุผลสนับสนุนไม่ ศาลภาษีอากรกลางพิพากษาชอบแล้ว อุทธรณ์ของจำเลยทั้งสี่ฟังไม่ขึ้น

คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 45/2547

ประมวลรัษฎากรมิได้ให้ความหมายของคำว่า มหาวิทยาลัยหรือชั้นอุดมศึกษาไว้เป็นพิเศษ แต่ตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 มหาวิทยาลัย หมายถึงสถาบันอุดมศึกษาที่มีวัตถุประสงค์ให้การศึกษาในด้านวิชาการและวิชาชีพชั้นสูงหลายสาขาวิชาหรือหลายกลุ่มสาขาวิชาเพื่อให้ประกาศนียบัตร อนุปริญญา ปริญญา และประกาศนียบัตรบัณฑิตแก่ผู้สำเร็จการศึกษา รวมทั้งดำเนินการวิจัยและให้บริการทางวิชาการแก่สังคม และทำนุบำรุงศิลปะและวัฒนธรรมของชาติ ส่วนคำว่าอุดมศึกษา หมายถึงการศึกษาในระดับสูงกว่ามัธยมศึกษา ซึ่งตามเจตนารมย์ของมาตรา 47 แห่งประมวลรัษฎากร มุ่งประสงค์จะแบ่งเบาภาระภาษีให้แก่ผู้มีเงินได้ซึ่งมีบุตรที่ไม่ได้เป็นผู้เยาว์และอายุยังไม่เกิน 25 ปี แต่กำลังศึกษาอยู่ในมหาวิทยาลัยหรือสถาบันการศึกษาใด ๆ ในระดับที่สูงกว่ามัธยมศึกษาอันเป็นการส่งเสริมให้ประชาชนในประเทศมีระดับการศึกษาสูงขึ้น สำหรับสำนักอบรมศึกษากฎหมายแห่งเนติบัณฑิตยสภานั้นเป็นสถาบันที่เนติบัณฑิตยสภาก่อตั้งขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อประสิทธ์ประสาทและส่งเสริมการศึกษานิติศาสตร์และความรู้ความชำนาญในการประกอบวิชาชีพทางกฎหมายโดยเฉพาะ ดังนั้น แม้สำนักอบรมศึกษากฎหมายแห่งเนติบัณฑิตยสภาจะมิใช่มหาวิทยาลัย แต่ก็เป็นสถาบันการศึกษาในระดับที่สูงกว่ามัธยมศึกษา จึงถือเป็นชั้นอุดมศึกษา ตามความหมายของมาตรา 47 แล้ว ดังนั้น โจทก์จึงมีสิทธิหักค่าลดหย่อนสำหรับบุตรที่ศึกษาที่สำนักอบรมศึกษากฎหมายแห่งเนติบัณฑิตยสภาได้